Rotterdam staat voor ‘niet lullen maar poetsen’. Het is dan ook niet vreemd dat de gemeente haar medewerkers stimuleert nieuwe ideeën te delen en in de praktijk te brengen. Door alle inzet van de gemeente bestaat het innovatienetwerk uit meer dan 1.300 leden! Ondanks deze inzet en het enthousiasme van de leden, had het netwerk moeite om lokale initiatieven effectief te verspreiden in grotere delen van de organisatie.
Pii heeft gezorgd voor het opleiden van 120 medewerkers uit het innovatienetwerk tot Organisatie Socioloog. De opleiding hebben we samen met het innovatienetwerk ontworpen waarbij we de meest relevante kennis uit de netwerksociologie delen met de professionals. In de opleiding leerden we van grote sociale bewegingen uit de geschiedenis. We lieten zien hoe innovatie ontstaat en welke mechanismes een rol spelen bij de verspreiding. Dit vertaalden we steeds in praktische lessen voor de medewerkers.
De opleiding bestond uit drie werkcolleges van ieder één dagdeel. In deze dagdelen zijn we van de basis van de netwerksociologie bij praktische toepassingen voor innovatie en het gebruik van verschillende Social Design tools uitgekomen.
Werkcollege 1 Intro Netwerksociologie
We zijn begonnen met de basiselementen van de netwerksociologie. In de eerste sessie leerden deelnemers naar hun organisatie te kijken als een sociaal systeem. Ze leerden wat sociale netwerken zijn, hoe deze netwerken zich ontwikkelen en welke verschillende netwerkstructuren we kunnen herkennen. We lieten zien dat binnen de netwerkstructuren verschillende beïnvloedingsmechanismes actief zijn.
We eindigden de eerste sessie door te laten zien hoe bekende sociale bewegingen, zoals de burgerrechtenbeweging en de Franse revolutie, snel konden groeien doordat ze op het juiste moment gebruik maakten van specifieke netwerkstructuren.
Werkcollege 2 Herkenbare Interacties
In de tweede workshop hebben we de deelnemers uitgedaagd de beïnvloedingsmechanismes van sociale bewegingen, die we nu konden herkennen, in te zetten voor hun eigen initiatieven.
Succesvolle bewegingen zijn herkenbaar en makkelijk na te apen. Als je een initiatief verder wilt brengen, moet je daarom zorgen dat je zichtbaar bent. We hebben gezamenlijk de normen (omgangsvormen) ontleed voor een aantal innovaties binnen de gemeente. Deze normen hebben we gekoppeld aan zichtbare interacties. Zo konden de deelnemers op pad om hun innovatie op strategische plekken zichtbaar te maken.
Werkcollege 3 Sociale platformen
Bewegingen hebben plekken nodig waar mensen in aanraking kunnen komen met de beweging. Die plekken noemen we in de netwerksociologie sociale platformen. Afhankelijk van de fase waarin een innovatief initiatief zit, hebben we andere sociale platformen nodig. Deze laatste workshop sloten we af met een ontwerpsessie, waarin deelnemers sociale platformen ontwierpen voor hun beweging.
Ze ontwierpen voor één van initiatieven een afgeschermd platform. Zo creëerden ze de vrijheid om ‘out of the box’ te denken, zonder dat ze gelijk gecorrigeerd werden. Hiermee zorgden ze voor een goede start van de beweging.
Daarna wezen we platformen aan (in dit geval de werkplek en een aantal specifieke overleggen), waar we de eerste zichtbare interacties planden om de beweging groter te maken. Zo konden er geleidelijk steeds meer mensen aansluiten bij de beweging en gaven we het initiatief de kans in een latere fase viraal te gaan.
